Бетон бол хатуу бөгөөд удаан эдэлгээтэй материал боловч гадны хүнд ачаалал ихтэй тул деформацид өртөмтгий байдаг. Тиймээс бетон хийцийг босгохдоо ямар хүчийг тэсвэрлэж чадахыг харгалзан үзэх шаардлагатай. Түр зуурын шинж чанар, өөрөөр хэлбэл уян хатан чанарыг гажуудуулах чадварыг бетоны уян хатан байдлын модуль гэх мэт индикатороор илэрхийлдэг.
Бетоны хэв гажилт
Бетоны уян хатан чанарыг тодорхойлохын тулд ихэвчлэн шахалт ба суналтын цуврал туршилтыг хийдэг. Гэсэн хэдий ч барилгын ажилд хамгийн чухал баримт бол арматур агуулаагүй бетон нь хурцадмал байдал үүсгэдэггүй явдал юм. Бетоны нэг шинж чанар нь мөлхөж байдаг тул деформаци хүчээр нэмэгддэг. Деформацийн эхний үе шат нь уян хатан хэв гажилт юм. Энэ нь даралт алга болсны дараа ачаалагдсан материал анхны хэлбэрт орно гэсэн үг юм. Хэрэв та хүчний нөлөөллийг нэмэгдүүлбэл деформаци эргэлт буцалтгүй болно. Ачааллын цаашдын өсөлт нь объектыг устгахад хүргэдэг. Бетоны хэлбэр өөрчлөгдөх нь ачааллын өсөлтийн хурдаас хамаардаг тул уян хатан хэв гажилт ямар мөчид эргэлт буцалтгүй болохыг тодорхойлоход хэцүү байдаг. Энэ утга нь бетоны уян хатан байдлын анхны модуль юм.
Уян хатан байдлын модулийг хэрхэн тооцдог
Уян хатан байдлын эхний модулийг тооцоолоход хэцүү байдаг боловч та түүний ойролцоо утгыг тогтоож болно. Бетоны дээжийг бат бөх байдлын туршилтын явцад деформацийн нөлөөллийн хүчнээс хамаарлын график зургийг гаргана. Ихэнхдээ ийм график дээр омог ба стрессийн графикийн секантыг гарал үүслээр тангенстай параллель байрлуулдаг. Шууд бус байдлаар энэхүү графикийг ашиглан бетоны уян хатан байдлын модулийг тодорхойлж болно.
Ихэнхдээ уян хатан байдлын модуль нь түүний бат бэхийн үндэстэй шууд пропорциональ байдаг. Үнэн үү, энэ мэдэгдэл нь бүх графикийн хувьд биш, зөвхөн түүний үндсэн хэсэгт хамаатай юм. Ихэнх нь туршилтыг явуулсан нөхцөл байдал, хүрээлэн буй орчноос ихээхэн хамаарна. Жишээлбэл, усны ханасан бетон нь хуурай бетоноос илүү уян хатан байдаг боловч тэдгээрийн хүч чадал бараг ижил байдаг. Бүдүүн дүүргэгчийн чанар нь уян хатан байдлын индексэд маш их нөлөөлдөг. Харилцаа холбоо нь шулуун бөгөөд хөнгөн бетоны дээж нь уян хатан байдлын модулийг хүнд жинтэй харьцуулахад бага байдаг.
Энэ үзүүлэлт нь материалын наснаас хамаарна. Хуучин бетон нь уян хатан байдлын модулийг ихэсгэдэг.
Практик хэрэглээнд бетоны уян хатан байдлын модуль нь барилгын ажилд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Гарахад бүх материалыг шошготой байх тул шошго дээр үндэслэн ойролцоогоор эхлэх модулийг тодорхойлж болно. Үүний тулд бетоны зэрэг тус бүрийн уян хатан байдлын модулийн тоон утгыг тооцоолох тусгай хүснэгтийг нэгтгэсэн болно. Барилга угсралтын явцад бүтэц нурахгүй, олон жилийн турш бат бөх байхын тулд зөв материалыг сонгох нь маш чухал юм.
