Ромын хууль тогтоомж дахь жинхэнэ гэрээг гэрээ гэж нэрлэдэг бөгөөд үүнд дүгнэлт нь аль нэг талаас нөгөө зүйлд тодорхой зүйлийг шилжүүлэхийг хэлнэ. Бодит гэрээ нь энгийн албан бус гэрээнүүдээс ялгаатай нь хүчин төгөлдөр болох тодорхой үндэслэлтэй бөгөөд өмнө нь хүлээн авсан эд хөрөнгөө буцааж өгөх үүргийг аль нэг тал хүлээх үүрэгтэй.
Ромын эрх зүй дэх гэрээ
Ромын эрх зүйд гэрээний үүргийн нэг төрөл болох тодорхой, тодорхой тодорхойлолт байдаггүй. Гэсэн хэдий ч хувь хүний гэрээний шинж чанараас харахад аливаа гэрээ нь голчлон хоёр талын хооронд байгуулсан хууль эрх зүйн үр дагавар бүхий гэрээ болохыг тогтоож болно.
Бодит гэрээ нь бусад бүх хүмүүсээс хэрэгжүүлэх дарааллын энгийн байдлаар ялгаатай байв. Тэдгээрийг дүгнэхэд албан ёсны шаардлага байгаагүй. Тохиролцоо, зүйлийг аль нэг талаас нөгөөд шилжүүлэхэд хангалттай байсан.
Бодит гэрээний хоёрдахь онцлог нь тэдгээр нь хэзээ ч хийсвэр биш бөгөөд зөвхөн тодорхой үндсэн дээр үргэлж хэрэгждэг байв.
Ромын хууль тогтоомжид моргеж, зээл, зээл, хадгалалт гэсэн дөрвөн төрлийн гэрээ маш чухал ач холбогдолтой байв.
Бодит гэрээ
Бодит гэрээ нь аливаа зүйлийг шилжүүлэх замаар талуудын тогтоосон үүргийг тогтоосон гэрээг хэлнэ. Бодит гэрээний хэд хэдэн төрөл байсан:
Ипотекийн зээлийн гэрээ
Энэ төрлийн гэрээг зээлдэгчээс авсан тодорхой хэмжээний мөнгөөр хариуцагч зээлдэгчид эд зүйлийг шилжүүлж өгсөнөөрөө онцлог байв. Хэрэв энэ мөнгийг цаг хугацаанд нь буцааж өгөөгүй бол зээлдэгчид шилжүүлсэн зүйлийг өр төлбөр алдаж, улмаар энэ нь түүний өмч болжээ. Өр төлбөрийг төлсөн тохиолдолд өр төлбөрийг буцааж өгөх боломжтой тул зээлдүүлэгчийн үүрэг нь тухайн зүйлд анхааралтай, болгоомжтой хандах хандлагыг багтаасан болно.
Зээлийн гэрээ
Энэ төрлийн гэрээ нь талуудын аль нэг нь (зээлдүүлэгч) нөгөө талдаа (зээлдүүлэгч) хэсэг хугацаанд үнэ төлбөргүй ашиглах зүйлийг шилжүүлж өгсөнөөр тодорхойлогддог байв. Дараа нь хүлээн авагч тал ашиглалтын хугацаа дуусахад буцааж өгөх үүрэгтэй байв. Зээлдэгч хүлээн авсан зүйлийн аюулгүй байдлыг бүрэн хариуцаж байсан. Үл хамаарах зүйл нь санамсаргүйгээр ямар нэгэн зүйл гэмтсэн тохиолдол байв.
Энэхүү гэрээнд заасан зээлийг хатуу тогтоосон хугацаанд өгсөн боловч “шаардлагаар” өгөх боломжтой зээлийн төрөл бас байсан. Түүнийг найдваргүй гэж нэрлэдэг байв.
Зээлийн гэрээ
Энэ төрлийн гэрээнд талуудын аль нэг нь (зээлдүүлэгч) нөгөө талдаа (зээлдэгч) эд зүйл эсвэл тодорхой хэмжээний мөнгө өгсөн. Зээлдэгчийн үүрэг бол урьдчилан тогтоосон хугацаа дууссаны дараа эсвэл шаардлагаар заасан зүйл, мөнгийг буцааж өгөх явдал байв.
Хадгалах гэрээ
Энэхүү тохиролцоо нь талуудын аль нэг нь (хадгаламж эзэмшигч) нөгөө талдаа (хадгаламж эзэмшигч) тодорхой хугацаанд үнэ төлбөргүй хадгалах зүйлийг шилжүүлж өгсөнөөр тодорхойлогдсон болно. Энэ зүйл хадгаламж эзэмшигчийнх байх албагүй, энэ нь бусдын өмч байж болно.
Энэхүү гэрээний дагуу хадгаламж эзэмшигч нь тухайн зүйлийн өмчлөгч, өмчлөгч болсонгүй, зөвхөн гэрээнд заасан хугацаанд хадгалж үлджээ. Түүнд энэ зүйлийг ашиглах, түрээслэх, түрээслэх эрх байгаагүй. Гэрээ үнэ төлбөргүй байсан тул хадгаламж эзэмшигч энэ асуудалд онцгой анхаарал хандуулах шаардлагагүй байв. Гэхдээ ноцтой хайхрамжгүй байдлаас болж санаатайгаар хохирол учирсан тохиолдолд тэрээр бусдын эд хөрөнгөд учирсан бүх хохирлыг нөхөн төлөх ёстой байв.
