Онцгой байдлын бүх тохиолдлыг байгалийн ба хиймэл гэсэн хоёр ангилалд хуваадаг. Хэрэв байгалийн хүч нь үндсэндээ хүний нөлөөнд автдаггүй бол хүмүүсийн буруутай үйл ажиллагаа, тэдний ухамсаргүй үйлдлээс, эсвэл аюулгүй байдлын дүрмийг сахин биелүүлэхэд хариуцлагагүй хандсанаас болж техноген гамшиг ихэвчлэн тохиолддог.
Онцгой байдлын үеийн ангилал
Ослын улмаас тодорхой газар нутагт үүссэн, хүний амь нас, эрүүл мэндэд заналхийлж, материаллаг хохирол учруулж, экологийн нөхцөл байдлыг алдагдуулсан тааламжгүй нөхцөл байдлыг техноген гамшгийн ангилалд оруулав. Хүнд байдлаас нь харахад эдгээр үйл явдлыг жижиг, том, өргөн цар хүрээтэй гэж ангилдаг.
Тархалтын бүсээс хамаарч онцгой нөхцөл байдлыг орон нутгаас, тухайн газраас цааш тархдаггүй, дэлхийн болон хил дамнасан гэсэн таван төрөлд хуваадаг. Хэрэв ослын үр дагавар нь нэг муж улсын хил хязгаараас давсан тохиолдолд ийм томъёолол өгдөг. Онцгой байдлын үед зөвхөн хүний гараар үйлдсэн гамшиг осолд ордог бөгөөд үүний үр дүнд хүний амь нас хохирч, хэвийн амьдрах боломж алдагдаж, ихээхэн хэмжээний материаллаг хохирол учирсан болохыг тэмдэглэх нь зүйтэй.
Онцгой байдлын хэлбэрүүд
Шалтгааныг харгалзан тохиолдсон гамшгийг хэд хэдэн төрөлд хуваадаг. Авто болон төмөр зам, гүүр, гарц, хонгилд гарсан тээврийн бүх төрлийн ослыг тээврийн төрөлд ангилдаг. Үүнд нисэх онгоцны буудлууд болон тэдгээрийн гадна гарсан онгоцны ослууд, магистраль хоолойнуудад гарсан ослууд орно.
Хоёрдахь төрлийн онцгой байдал нь үйлдвэрлэлийн болон нийгэм соёлын объектуудад урьд өмнө гарсан, эсвэл аюул заналхийлж байсан тохиолдолд л болсон дэлбэрэлт, гал түймэр орно. Энэ тохиолдолд шатах тослох материал, тэсэрч дэлбэрэх бодисын агуулах, химийн болон цацрагийн байгууламж, хүн ам олноор цуглардаг газрууд онцгой аюул дагуулдаг. Зэр зэвсэг, тэсэрч дэлбэрэх бодис хадгалах агуулахад гарсан осол, тэсэлгээгүй бөмбөг илрүүлэх ажиллагааг онцгой хяналтанд авдаг.
Гурав дахь төрлийн техногенийн гамшигт химийн, биологийн идэвхт, цацраг идэвхт бодис ялгарах, эсвэл гарах аюул заналхийлэх осол, цөмийн түлшний циклийн байгууламжид гарсан осол, цөмийн туршилтын үеэр орно.
Тусдаа цэг бол аливаа зориулалттай барилгуудын гэнэтийн нуралт, тээврийн харилцаа холбоо, тэдгээрийн элементүүдийг устгах явдал юм. Цахилгаан станцад гарсан осол, цахилгаан эрчим хүчний системийн эвдрэлээс болж хэрэглэгчдэд цахилгаан эрчим хүч нийлүүлэхэд удаан хугацаагаар тасалдал гарсан нь мөн техноген гамшигт тооцогддог. Үүнтэй ижил жагсаалтад далан, далангийн нээлт, цэвэрлэх байгууламжийн үйл ажиллагаа доголдох, агаар мандалд их хэмжээний бохирдолтой үйлдвэрлэлийн хий ялгаруулах зэрэг орно.
