ОХУ-ын эдийн засаг газрын тосны олборлолт, боловсруулалт, борлуулалтаас үндсэн ашиг нь эрдэнэсийн санд ордог тул газрын тосны бүтээгдэхүүний үнээс ихээхэн хамааралтай байдаг. 2012 онд нэг баррелийн өртөг аажмаар доошоо мөлхөж байна. Үүний шалтгаан нь юу вэ?
Газрын тосны өртөг нь улс төр, эдийн засаг болон бусад хүчин зүйлээс хамаарна. Олборлолт нэмэгдэж, нөөцийн хэмжээ хэт их байх тусам нэг баррелийн үнэ үргэлж буурдаг. Үүний зэрэгцээ эдийн засаг, аж үйлдвэрийн ерөнхий уналт байгаа бол хэрэглээний түвшин буурч байна. Энэ нь үнэд ихээхэн нөлөөлдөг.
Нефтийн хамгийн том экспортлогчдын тоонд ОПЕК-ийн гишүүн 12 орон багтдаг (Нефть экспортлогч орнуудын байгууллага). Энэ байгууллага нь экспортлогч орнууд болох Венесуэл, Саудын Араб, Иран, Ирак, Катар, Арабын Нэгдсэн Эмират, Нигери гэх мэт улс орнуудын хамгаалалтыг илэрхийлдэг. Газрын тосны үйлдвэрлэлийн квот нь илүүдэл нийлүүлэлтээс урьдчилан сэргийлэх, боломжийн үнийг барихад тусалдаг. Квотыг нэмэгдүүлмэгц газрын тосны үнэ бараг даруй буурдаг.
Орос улс ОПЕК-ийн картелийн гишүүн биш тул газрын тосны үнийг бие даан бүрдүүлж байна. Гэхдээ ОПЕК-ийн гишүүн бус орнууд болох Африк, Латин Америк нүүрсустөрөгчийн огцом өсөлт нь газрын тосны бүтээгдэхүүний өртөг ерөнхийдөө буурахад хүргэдэг.
Нефтийн томоохон экспортлогч аль ч улсад дотоодын улс төрийн тогтворгүй байдал нүүрсустөрөгчийн үнэ огцом өсөхөд хүргэдэг. Дотоодын улс төрийн нөхцөл байдал тогтворжиж байгаа нь газрын тосны үнийг бууруулахад дахин тус болж байна.
Дэлхийн дэлхийн хямрал нь эдийн засгийн ерөнхий уналтад хүргэдэг. Энэ нь нүүрсустөрөгчийн үйлдвэрлэл, хэрэглээний өөрчлөлтөд байнга нөлөөлж, үнэд шууд нөлөөлдөг. Хямралын дэвсгэр дээр хэт их үйлдвэрлэл явагдаж, улмаар хувьцааны хэт нийлүүлэлтэд хүргэдэг. Нэг баррель нь даруй буурдаг.
Ихэнх тохиолдолд эдийн засаг, улс төрийн шалтгаанаас болж нүүрсустөрөгчийн үнэ тогтвортой өөрчлөгддөг.
2012 онд дэлхийн хэмжээнд үйлдвэрлэлийн бууралт, үйлдвэрлэлийн илүүдэл ба нүүрсустөрөгчийн асар их нөөц, хамгийн том экспортлогч орнуудын үйлдвэрлэлийн квотын өсөлт ажиглагдаж байна. Энэ бүхэн нь гарцаагүй газрын тосны үнэ буурахад хүргэсэн.
