Өнгөрсөн зууны дунд үед Английн онолын физикч Питер Хиггс орчлон ертөнцийн суурь загвар болох бөөм оршин тогтнохыг таамаглаж байв. Шинжлэх ухааны дугуйланд "Бурханы бөөм" гэж нэрлэгддэг бичил биетийг туршилтаар нээжээ. Эдинбургийн их сургуулийн профессорын санаа нь Том Хадрон Коллайдерын ачаар хэрэгжсэн бөгөөд энэ нь анхан шатны тоосонцорыг судлах гайхалтай байгууламж байв.
Хиггсийн таамаглал нь түүгээр дамжин нисч буй анхан шатны тоосонцор шүргэлцэх тодорхой "ачаа" талбар оршин тогтноход үндэслэсэн байв. Физикч орчноос нэвтэрч буй бөөмсийн харилцан үйлчлэлийн хүчний хурд ба эцсийн массаас хамааралтай болохыг нээжээ. Тиймээс, эрдэмтдийн хүрээлэлд талбайн хэсгийг тусгаарлаж, "Урвуу дарааллаар Big Bang" зохион байгуулах чадвартай хүчирхэг хурдасгуурын санаа төрсөн.
Англи хүний урьдчилан таамаглаж байсан "ачаа ачих" талбар нь квант механикийн хуулиуд дээр үндэслэсэн бөгөөд долгион ба бөөм гэсэн хэмжигдэхүүнээс бүрддэг байв. Бозон гэдэг нь таамаглал дэвшүүлсэн Хиггсийн талбайн квантыг шинжлэх ухаанд нэрлэдэг.
Туршилтын зорилго бол Хиггзын бозон ба протоныг хүчтэй цохилтоор эвдэх боломжтой байв. Үүний үр дүнд ялгарсан протон нь тодорхой орчноос гадна гэрлийн фотон болон эрэлхийлж буй Хиггсийн бозон болж хувирдаг.
Европын Цөмийн Судалгааны Байгууллагын ивээл дор баригдсан анхны коллайдерын туршилтууд 1980-аад оны эхээр эхэлсэн. Тухайн үед Хиггс бозоныг олох боломжгүй байсан боловч завсрын олон эерэг үр дүн нь урам зориг хайрлаж байв.
Женева нуурын орчимд босгосон Том Адроны коллайдер дээр туршилтууд дахин үргэлжилж, арван нэгэн жил үргэлжилжээ. Судалгаагаар параметрүүдийг засч, хэмжлийн хязгаарыг тодорхойлов.
Шинжлэх ухааны төслийн хэдэн жилийн хүлээлт, гайхалтай зардал үр дүнгээ өгсөн. 2012 оны 7-р сарын 4-нд CERN-ээс (Европын Цөмийн Судалгааны Байгууллага) албан ёсны хэвлэлийн мэдэгдэлд Хиггсийн шинэ бөөм оршин байгааг илтгэсэн тодорхой шинж тэмдгүүдийн талаар болгоомжтой мэдэгдэл хийжээ. Алдааны магадлал бага ч гэсэн ихэнх эрдэмтэд Хиггс бозоныг эрэлхийлж амжилттай дууссан гэдэгт итгэлтэй байна.
