"Харандаа тест" гэсэн энгийн хэллэг нь Өмнөд Африкт эрт дээр үеэс гарч ирсэн. Дээр дурдсан муж улсын нутаг дэвсгэр дээр апартеид давамгайлж байсан үед цагаан арьстан биш хүн амын эрх хязгаарлагдмал байсан тул харандаагаар хийсэн туршилт нь хүн амыг төгсгөх арга байв. Туршилтыг "Африкийн буржгар зэрэг" гэж нэрлэдэг "өнгөт популяци" -ын өвөрмөц шинж чанар дээр үндэслэсэн болно.
Curl олох
Харандаагаар хийсэн туршилтын мөн чанар нь дараах байдалтай байна: хэрвээ толгойг нь хазайлгахад харандаа унаагүй бол харандаагаа субьектийн үсэнд оруулав. Энэ нь сэдэв нь "өнгөт" харьяалалтай болохыг харуулж байна. Учир нь Африк гаралтай Америкчууд маш зузаан буржгар үс. Үүний зэрэгцээ, хар арьст буржгар үс нь жижиг бөгөөд энэ нь тэдний "үс засалт" -ыг бусад үндэстний хүмүүсийн буржгар үс засалтаас ялгаж өгдөг.
"Өнгөт" өөрсдийгөө хар арьстанд хувааж, энгийн өнгөөр ялгасан тул туршилтыг үргэлжлүүлэн энэ түвшинг тодорхойлов. Туршилтын үеэр толгойгоо сэгсрэх шаардлагатай байсан, хэрвээ харандаа унасан бол тэр хүнийг өнгөт хүн гэж ангилдаг байсан, гэхдээ буржгар үсээ чанга барьдаг байсан бол ийм "өнгөт" хүнийг хар гэж нэрлэдэг байв.
Энэхүү туршилтыг 1950 онд албан ёсоор баталж 1994 он хүртэл албан ёсоор хэрэгжүүлж байжээ. Апартеидийг цуцалсны дараа түүний хэрэгцээ алга болсон. Харандааны тест нь уралдааны цорын ганц хэмжүүр биш байв. Гэхдээ энэ нь энгийн байдгаараа алдартай болсон. Тодорхой нөхцөл, тусгай тоног төхөөрөмж шаардагдаагүй. Үүний зэрэгцээ тэрээр эргэлзээгүй зөв үр дүнг өгсөн.
Тус улсын оршин суугчдыг цагаан, өнгөт, хар гэж хуваах түүхэн урьдчилсан нөхцөл бол хүн амын бүртгэлийн тухай хууль байв. Үүний дагуу хүмүүс ижил уралдааны бүлэгт хуваагдан амьдрах ёстой байв.
Арьс өнгөөр ялгаварлах үзэл ба захиалга бий болгох
Холимог гарал үүсэлтэй хүмүүс улам бүр олноор гарч ирсэн тул хүн амыг хуваах ийм шаардлага боловсорч гүйцжээ. Нэг гэр бүлийн гишүүд янз бүрийн арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхагдаж, тусдаа амьдрах үүрэг хүлээсэн тохиолдол цөөнгүй байдаг.
Тэмцээний холимог нь Африкаанчууд буюу суурьшигчид гарч ирсэн XVIII зууны үеэс эхэлсэн бөгөөд бүгд эмэгтэйчүүдийг дагуулж явсангүй. Тэд үр удмаа хольсон цайвар хүйсийн хар арьст эмэгтэйчүүдтэй бэлгийн харьцаанд орсон.
Хар арьстнууд нь ажиллах хүчнээс өөр зүйл биш гэж тооцогддог хөдөө аж ахуйн эзэмшлийг өргөжүүлснээр арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхах үйл явц хамрах хүрээгээ улам өргөжүүлэв. Арьс өнгөөр ялгаварлан гадуурхах үзлийг мөн Коса, Зулу зэрэг хилийн овог аймгуудтай хийсэн дайнууд бэхжүүлсэн.
Өмнөд Африк дахь хүн амын бүртгэлийн тухай хууль зэрэг түүхэн чухал мөчийг орчин үеийн кино урлагт онцолж байна. 2009 онд зураг авалт хийсэн "Арьс" кино нь Сандра Лаинг хэмээх нэг охины хувь заяаны жишээн дээр тулгуурлан бүхэл бүтэн улс орны эмгэнэлт явдлыг харуулдаг. Цагаан арьст гэр бүлд төрсөн киноны баатар нь тэднээс хол амьдрахаас өөр аргагүй байдалд оржээ.
Энэ сэдэв нь хөдөлгөөнт дүрслэлд тусгагдсан, жишээлбэл "Multreality" хүүхэлдэйн цуврал нь хар арьстнуудад зориулсан харандааны туршилтыг харуулдаг.
